VENUES

To Μεγάλο Τζαμί του Αγά Πασά αποτελεί σπουδαίο δείγμα λαϊκής αρχιτεκτονικής. Για περισσότερους από δύο αιώνες, στέκει στη γωνία της Πλατείας Συντάγματος ένα κτίριο εμβληματικό: «Ενταύθα ελειτούργησεν η Βουλή των Ελλήνων 1825-1826 και 1827-1828». Η επιγραφή στην είσοδο του Βουλευτικού αποτυπώνει τη σημασία, ουσιαστική και συμβολική, του κτιρίου, όχι μόνο για την πόλη του Ναυπλίου αλλά για όλη τη χώρα.

Στα τέλη του 18ου αιώνα το Ανάπλι ήταν από τις μεγαλύτερες πόλεις της Πελοποννήσου. Οι Οθωμανοί έχοντας επανέλθει στην πόλη μετά τη σύντομη περίοδο ενετοκρατίας προχώρησαν στην ανοικοδόμηση νέων κτιρίων που θα επανέφεραν τον οθωμανικό χαρακτήρα της πόλης. Ανάμεσα σε αυτά ήταν και το διώροφο Μεγάλο Τζαμί που έκτισε ο πλούσιος γαιοκτήμονας Αγά Πασάς. Αν και δεν είναι γνωστός ο αρχιτέκτονας του μνημείου, πρόκειται για σπουδαίο δείγμα λαϊκής αρχιτεκτονικής. Το Τζαμί ήταν μέρος της ενότητας στην οποία ανήκε και ο παρακείμενος μεντρεσές (ιεροδιδασκαλείο). Σύμφωνα με τον θρύλο, ο Αγά Πασάς αποφάσισε να κτίσει το Τζαμί για να ανακουφιστεί από τις τύψεις του για τη δολοφονία δυο νεαρών Βενετών προκειμένου να αποσπάσει έναν θησαυρό.

Στις 30 Νοεμβρίου 1822, μετά από σκληρή πολιορκία, παραδόθηκε το Ναύπλιο στον Κολοκοτρώνη. Τον Μάρτιο του 1824, η επαναστατική διοίκηση, το Βουλευτικό και το Εκτελεστικό, μετέφεραν την έδρα τους στην πόλη. Έπρεπε λοιπόν να βρεθούν οι χώροι που θα μπορούσαν να στεγάσουν τις εργασίες των δύο σωμάτων.

Το Εκτελεστικό χρησιμοποίησε αρχικά την οικία του Αγά αλλά το Βουλευτικό αποφάσισε να εγκατασταθεί στο Τζαμί του Αγά Πασά. Την επισκευή ανέλαβε επιτροπή με επικεφαλής τον συνταγματάρχη του μηχανικού Θ. Βαλλιάνο, ενώ έγιναν και οι απαραίτητες προσαρμογές ώστε το κτίριο να ανταποκρίνεται στον νέο του ρόλο ως διοικητικό κέντρο. Αν και το Βουλευτικό χρησιμοποίησε το Τζαμί μόνο έως το 1926, η σημασία, συμβολική και πραγματική, αυτής της χρήσης καθόρισε το κτίριο που έκτοτε έχει μείνει γνωστό ως «Βουλευτικό».

Το Τζαμί – Βουλευτικό, ως κεντρικό, ευρύχωρο κτίριο στο κέντρο του Ναυπλίου, ποτέ δεν έπαψε να έχει θέση στη ζωή της πόλης, αλλά ανάλογα με τις συνθήκες και την εποχή κλήθηκε να καλύψει διάφορες ανάγκες, ειδικά μάλιστα τα πρώτα χρόνια του ελληνικού κράτους όταν το Ναύπλιο ήταν πρωτεύουσα. Έτσι το Βουλευτικό άλλοτε υπήρξε φυλακή, άλλοτε το Ελληνικό σχολείο, άλλοτε χώρος χοροεσπερίδων και άλλοτε δικαστήριο. Το 1834 στον χώρο αυτόν πραγματοποιήθηκε η δίκη του Θ. Κολοκοτρώνη και του Δ. Πλαπούτα. Σήμερα, αξιοποιείται ως πολιτισμικός και συνεδριακός χώρος του Δήμου και στεγάζει τη Δημοτική Πινακοθήκη.